اولين نيازي را كه زن و مرد بايد رد خانه مراعات آن را بكنند نياز مادي است. مرد اگر مي‌تواند بايد خانوادة‌ خود را در رفاه بگذاد. اگر مردي مي‌تواند زندگي ضروري، زندگي رفاهي براي خانواده‌اش داشته باشد و بخل كند او علاوه بر اين‌كه حق خانه را ادا نكرده است مصداق ايات و رواياتي است كه در مذمت بخل براي او خوب است اين بخل براي او شر است. روز قيامت همان چيزهائي كه بخل كرده است طوقي در گردن او مي‌شود و با يك حال رسوائي وارد محشر مي‌شود.

«ولا تحسبن الذين يبخلون بما اتاهم الله من فضله هو خيرا لهم بل هو شر لهم سيطوقون ما بخلوا به يوم القيامه»[1]

گمان نكنند كساني كه بخيلند و انفاق نمي‌كنند انفاق در خانه، انفاق در اجتماع و به فقراء، ضعفا و آبرومندها اين براي آنها خوب است بلكه شر است. زيرا در روز يامت همان مالي كه بخل كرده است، در راه خدا نداده است و صرف در خانه نكرده است طوقي مي‌شود درگردناو. و چيزي كه بايد به آن توجه داشته باشيم اين است كه آدم بخيل مطرود است. بخل نظير صفات رذيلة ديگر از نظر عقل مذموم است حتي در نزد بخيل بخل مذموم است كه اگر به او خطاب بخيل كنند ناراحت مي‌شود. و علاوه بر اين از جمله چيزهائي كه محبت را مي‌برد چه در خانه و يا اجتماع، بخل است. اگر مردي بخيل باشد يعني دارد و مي‌تواند زن و بچه‌اش را در رفاه بگذارد امما نمي‌گذارد اول مصيبت او اين است كه ديگر در نزد بچه‌هايش آبروئي ندارد؛ محبيوبيتي ندارد؛ و بعضي اوقات به آن‌جا مي‌رسد كه زن و بچه‌اش براي او طلب مرگ مي‌كنند. مرد اگر مي‌تواند خانواده‌اش را در رفاه بگذارد لااقل زندگي ضروري يعني خوراك، پوشاك مسكنن و ازدواج را اگر مي‌تواند براي آنها فراهم كند اين‌كار را بكند. وظيفة مرد است دختر را شوهر بدهد و جهازيه متعارف به او بدهد. وظيفة مرد است بچه‌اش را باسواد كند. پسرش را زن دهد و مخارج متعارف را متحمل شود و بخل در اين چيزها يعني برنياوردن نياز خانه. اگر نياز مادي خانه برآورده نشود بچه‌ها عقده‌اي مي‌شوند العياذبالله بعضي اوقات زن دزد از كار درمي‌‌آيد. اول دزد جيب شوهر و كم‌كم دزد مغازه‌ها و بازار. اگر خداي ناكرده كسي بخل بورزد و بتواند زن و بچه‌اش را اداره كند و نكند بچه‌هايش دزد مي‌شوند و بايد مواظب اين مفاسد باشد.

خانم هم بايد نياز مادي مرد را برطرف كند يعني مواظب غذاي شوهر باشد. شوهرش را مقدم بر بچه‌ها و خودش بدارد. . بايد علاوه بر اين‌كه از نظر غدا او را مقدم مي‌دارد با يك ترتيب خاصي باشد كه لطافت داشته باشد و به يك زن شوهردار بخورد بعضي اوقات خانم با فرضي كه د رخانه ميوه هست، غذا هست اما به شوهرش نمي‌رسد. اين خانم نه بخيل است كه از نظر اسلام لئيم است زيرا يخل اين است كه انسان مال خودش را به كسي انفاق نكند ولي لئيم آن كسي است كه پست‌تر از بخيل است يعني نمي‌تواند ببيند كسي مال ديگري را بخورد. هستند كساني كه جلوي انفاق شما را مي‌گيرند. يك لئيم نمي‌گذارد به خانوادة فقيرر رسيدگي كني با قدري وسوسه‌گري كه بايد براي اولادت تأمين آتيه كني، چرا اين‌ قدر انفاق مي‌كني و از اين حرفها، نمي‌گذارد انفاق بكني. اين شخص لئيم است. لئيم يعني پست اما لئيم‌تر آن است چشم نداشته باشد ببيند كسي مال خودش را بخورد بعضي اين‌گونه‌اند يعني مالش را به كسي نمي‌دهد اگر هم كسي بخواهد به ديگري بدهد و خدممت كند راضي نيست و اگر او بخواهد ا زمال خودش در رفاه باشد اين را هم نمي‌تواند تحمل كند. اين فرد خيلي پست است و خانمي به شوهرش نرسد از اين قسم سوم است. يعني خيلي لئيم است. لئيم آن خانمي است كه شوهرش ميوه، غذا به خانه ببرد اما اين خانم از مال شوهر، او را اداره نكند اين زن پست ديگر توقع محبت نداشته باشد. توقع زن‌داري از شوهر نداشته باشد توقع دلگرمي شوهر به خانه را نداشته باشد.

در مباحث گذشته گفتيم بعضي مردها پرتوقعند، بقول عوام مردم، گوشت نياورده كباب مي‌خواهند اما يكدفعه مرد گوشت را مي‌برد اما اين زن باندازه‌اي لئيم است كه خود و بچه‌هايش مي‌خورند، مهمان‌ها مي خورند اما راضي نيست شوهرش بخورد. چنين زني در قيامت بصورت يك حيوان پستي به صف محشر مي‌آيد نظر خوك. مي‌گويند خوك اين لئامت را دارد يعني باندازه‌اي لئيم است كه خود مي‌خورد و حاضر نيست ديگران هم بخورند به اين خانم مي‌گويند خانم از مال خودت كه نبود مال شوهرت را چگونه به او ندادي؟ و اگر خانم به شوهرش نرسد ديگر توقع نداشته باشد بلكه توقع عقده داشته‌ باشد اين شوهر يك مرد عقده‌اي مي‌شود. و اگر همسر دوم گرفت زن گله نكند. و همچنين اگر مرد مي‌تواند زنش را اداره كند و نكند، مي‌تواند بچه‌هايش را اداره كند و نكند  ديگر توقع محبت نداشته باشد. توقع اين را داشته باشد كه زنش دلمرده، بي‌نشاط و عقده‌اي باشد. دزد و يا خيانتكار باشد. پس بايد زن و مرد اين نياز مادي را مراعات كنند حالا يكدفعه نيست، آن حرف ديگري است. خوب آقا نمي‌تواند ميوه بخرد زن نبايد توقع داشته باشد بلكه مواظب باشد به رويش نياورد. به وشهر دلداري دهد و دل شوهر را به دست آورد و نگذارد خجالت بكشد. اگر درخانه چيزي نيست شوهر هم  توقع نداشته باشد و اگر مي‌تواند، زندگي ضروري زن و بچه بر همه چيز مقدم است و اين مثال خوبي است كه مي گويند«چراغي كه به خانه رواست به مسجد حرام است» اگر مسي زن و بچه‌اش محتاج باشند و زندگي  ضروري را نداشته باشند نوبت به ديگران نمي‌رسد. زن و بچه بر همه چيز مقدم است. لذا روايت داريم مردي مْرد و همه چيزش را در راه خدا صدقه داد پيغمبر(ص) نماز به جنازه‌اش خواندند؛ دفنش كردند شب به پيغمبر(ص) عرض كردند زن و بچة او غذا ندارند او همه چيز داشت ولي در راه خدا داده است. پيغمبر(ص) فرمودند اگر به من گفته بوديد نماز به جنازه اش نمي‌خواندم. زندگي ضروري را مردها، زنها بايد مواظب باشند كه اگر خداي ناكرده بتوانند و اداره نكنند خطر بزرگي درخانه پيدا مي‌شود.

پي نوشت ها:

[1]. سورة آل‌عمران آيه180 ترجمه: آنان كه بخل نموده حقوق فقيران را از مالي كه خدا به‌ فضل خويش به آنها داده ادا نمي‌كنند كه اين بخل به نفع آنها خواهد بود بلكه به ضرر آنهاست چه آن‌كه مالي كه در آن بخل ورزيده‌اند روز قيامت زنجير گردن آنها شود.